ÁËÅÎÁÍÄÑÏÓ    ÑÁÃÊÁÂÇÓ

Ðïëõãñáöüôáôïò Öáíáñéþôçò ëüãéïò, áðü ôá ìåãÜëá ðíåýìáôá ôçò ðíåõìáôéêÞò ÅëëÜäáò ôïõ ðåñáóìÝíïõ áéþíá êé Ýíá ðïëýôéìï êåöÜëáéï ãéÜ ôïí ôüðï, ðïõ âïÞèçóå óôçí åêðïëéôéóôéêÞ Üíïäï ôïõ íåïóýóôáôïõ Åëëçíéêïý êñáôéäßïõ.

ÃåííÞèçêå óôçí Ðüëç ôï 1809. Ç ïéêïãÝíåéÜ ôïõ Þôáí ìéÜ áðü ôéò ðéü áêïõóôÝò öáíáñéþôéêåò. Ï÷ôþ åôþí ðÞãå óôï ÂïõêïõñÝóôé êáß áñãüôåñá óôçí Ïäçóóü. Óå çëéêßá 16 åôþí ðÞãå óôï Ìüíá÷ï êáß óðïýäáóå óôçí åêåß óôñáôéùôéêÞ ó÷ïëÞ.

Ôï 1830 êáôÝâçêå óôçí åëåõèåñùìÝíç ÅëëÜäá êáß õðçñÝôçóå ùò áíèõðïëï÷áãüò ôïõ ðõñïâïëéêïý. ÃñÞãïñá üìùò ðáñáéôÞèçêå áðü ôï óôñáôü êáß ìå ôï óçìáíôéêü ïðëéóìü óå ãíþóåéò êáß éêáíüôçôåò, ðñüóöåñå ðëÞèïò õðçñåóßåò óôï êñÜôïò.
Åãéíå äéáäï÷éêÜ ôìçìáôÜñ÷çò åêðáéäåýóåùò, åéóçãçôÞò ôïõ Óõìâïõëßïõ Åðéêñáôåßáò, äéåõèõíôÞò ôïõ Åèíéêïý ôõðïãñáöåßïõ, êáèçãçôÞò ôçò Áñ÷áéïëïãßáò óôï ÐáíåðéóôÞìéï, õðïõñãüò ôùí Åîùôåñéêþí ôçò ÅëëÜäáò, ðñåóâåõôÞò óå ìåãÜëåò ðñùôåýïõóåò (Ðáñßóé, Âåñïëßíï, ÏõÜóéãêôïí).Ôï 1849 óå óõíåñãáóßá ìå ôïí Í.Äñáãïýìç êáé Ê.Ðáðáññçãüðïõëï åêäßäåé ôï çìéëïãïôå÷íéêü ðåñéïäéêü Ðáíäþñá. Ôï 1855 äéåýèõíå ôéò áíáóêáöÝò óôï Çñáßï ôïõ Áñãïõò.

Ôï 1887 ðáñáéôÞèçêå áðü ôç äçìüóéá æùÞ ãéÜ íá äïèåß áðåñßóðáóôïò óôéò ìåëÝôåò ôïõ. Ç ðíåõìáôéêÞ ðñïóöïñÜ ôïõ êáëýðôåé ðëÞèïò ìåãÜëï êýêëï åíäéáöåñüíôùí: Áñ÷áéïëïãßá, ìåëÝôç, ðïßçóç, äñÜìá êëð...

Åãñáøå:
ÓõëëïãÞ ôùí åëëçíéêþí áñ÷áéïôÞôùí, Ëåîéêüí ôçò åëëçíéêÞò Áñ÷áéïëïãßáò (2 ôüìïé), ÅëëçíéêÞ ×ñçóôïìÜèåéá (3 ôüìïé), Éóôïñßá ôçò áñ÷áßáò êáëëéôå÷íßáò, Áðïìíçìïíåýìáôá (4 ôüìïé). Ôï äñÜìá: Ïé ÔñéÜêïíôá ôýñáííïé, ôçí êùìùäßá: Ôïõ êïõôñïýëç ï ãÜìïò, (ðïõ ðáßæåôáé áêüìá êáß óÞìåñá), ôï ìõèéóôüñçìá: Ï áõèÝíôçò ôïõ ÌïñÝùò.

Ôá ÁðïìíçìïíåýìáôÜ ôïõ, óå 4 ôüìïõò, áðïôåëïýí ðçãÞ ðëçñïöïñéþí ãéÜ ôçí êïéíùíéêÞ æùÞ êáôÜ ôïí ðåñáóìÝíï áéþíá. Ôá ÁðáíôÜ ôïõ ôï 1873, áðïôåëÝóôçêáí áðü åßêïóé ôüìïõò.

H ðïßçóÞ ôïõ èåñìáßíåôáé áðü ôï ðáôñéùôéêü éäáíéêü, êáß ìïëïíüôé óå êáèáñåýïõóá, äéáôçñåß ôïí ôüíï ôçò õøçëÞò ôÝ÷íçò. ÏñéóìÝíá ðïéÞìáôÜ ôïõ åßíáé óå ãëþóóá áðëïõóôåõìÝíç, ó÷åäüí äçìïôéêÞ üðùò ôï ðåñßöçìï, Ìáýñç åßí' ç íý÷ôá óôá âïõíÜ.

Çôáí ï ðñùôïðüñïò ôïõ Ñïìáíôéóìïý óôçí ÅëëÜäá. ÌÜëéóôá ìå ôçí ðéü áêñáßá ôïõ ìïñöÞ, ôï Âõñùíéóìü. Ðñïò ôï ôÝëïò ôçò æùÞò ôïõ üìùò èá áðïêçñýîåé ôïí øõ÷ñü êáé åîùðñáãìáôéêü ñïìáíôéóìü êáé èá áíáãíùñßóåé ôïí Äñïóßíç óáí ôáëáíôïý÷ï ðïéçôÞ.

Ï Ñáãêáâçò ðÝèáíå ôï 1892.