ÐÇÍÅËÏÐÇ    ÄÅËÔÁ

Ç Ðçíåëüðç ÄÝëôá ãåííÞèçêå óôçí ÁëåîÜíäñåéá ôï 1874 êáé ðÝèáíå óôçí ÁèÞíá ôï 1941. Çôáí ôï ôñßôï ðáéäß ôïõ ÅììáíïõÞë ÌðåíÜêç êáé ôçò Âéñãéíßáò ×ùñÝìç. Ôá ðáéäéêÜ êáé íåáíéêÜ ôçò ÷ñüíéá ç Ð.ÄÝëôá ðÝñáóå, ðÝñá áðï ôçí ÁëåîÜíäñåéá, óôï Ëßâåñðïõë (1876-1878) êáé êáôÜ äéáóôÞìáôá óôçí ÁèÞíá, ÐåéñáéÜ, ×ßï êáé óå ðüëåéò ôçò ÄõôéêÞò Åõñþðçò. Ï øõ÷éêüò ðëïýôïò ôçò êáé ç ïéêïíïìéêÞ ôçò åõìÜñåéá ôçò åðÝôñåøáí íá áóêÞóåé ìå áðïäïôéêüôçôá ìéÜ öéëáíèñùðéêÞ êáé êïéíùíéêÞ äñÜóç, ìå ãåíéêÜ ùöåëÞìáôá.

Ôï 1912 ãíùñßóôçêå ìå ôïí Åë.ÂåíéæÝëï. Ç áëëçëïãñáößá ôïõò èá äéáñêÝóåé Ýùò ôï èÜíáôü ôïõ (18-3-1936 óôï Ðáñßóé). Åæçóå ìå ïäýíç ôçí äïëïöïíßá ôïõ Éùíá Äñáãïýìç (1919) êáé óõãêëïíßóôçêå ìå ôç ÌéêñáóéáôéêÞ êáôáóôñïöÞ ôïí Áýãïõóôï ôïõ 1922. Áðï ôï 1925 ôçò åß÷áí ðáñïõóéáóôåß ôá ðñþôá óõìðôþìáôá ôçò áóèÝíåéáò ðïõ ôçí åâáóÜíéóå óôï õðüëïéðï ôçò æùÞò ôçò, ç ðáñÜëõóç ôùí Üêñùí.

Ç óçìáíôéêüôåñç ùóôüóï ðñïóÖïñÜ ôçò ðáñáìÝíåé ç ëïãïôå÷íéêÞ. Ï÷é ãéáôß êáôÜêôçóå õøçëÝò óöáßñåò ðåæïãñáößáò, áëëÜ ãéáôß ðñþôç ãÝìéóå, óôá åëëçíéêÜ ãñÜììáôá Ýíá êåíü: ôçí ðáéäéêÞ ëïãïôå÷íßá.

H áíÜãêç íá Ý÷ïõí ôá ìéêñÜ åëëçíüðïõëá äéêÜ ôïõò âéâëßá, êáôÜëëçëá ãéá ôçí çëéêßá ôïõò êáé áíÜëïãá ìå ôçí ðíåõìáôéêÞ ôïõò äõíáôüôçôá, Þôáí ôüóï åìÖáíÞò, þóôå ç Ðçíåëüðç ÄÝëôá ôï èåþñçóå ùò åèíéêü êáèÞêïí. Áöéåñþèçêå ó' áõôÞ ôçí áðïóôïëÞ êáé ðÝôõ÷å êáñðïýò ðñáãìáôéêÜ áîéïèáýìáóôïõò. Ãéáôß óõíäýáóå ôçí ðíåõìáôéêÞ áðáó÷üëçóç ìå ôçí åèíéêÞ áãùãÞ.

Eãñáøå ðáéäéêÜ ìõèéóôïñÞìáôá, åõ÷Üñéóôá, áðëÜ, åëêõóôéêÜ, ðïõ áíáóôáßíïõí êáôÜ ôïí ðéü åðáãùãü ôñüðï óêçíÝò êáé ðåñéóôáôéêÜ ôçò åëëçíéêÞò éóôïñßáò êáé æùíôáíåýïõí ôïõò áãþíåò êáé ôéò áãùíßåò ôçò öõëÞò, êáôÜ ôïí ìáêñáßùíá âßï ìáò.

Ôá âéâëßá áõôÜ áíáöÝñïíôáé óôç âõæáíôéíÞ åðï÷Þ, óôç íåþôåñç ðåñßïäï, óôïí Ìáêåäïíéêü áãþíá. Áëëá åßíáé èñçóêåõôéêïý ðåñéå÷ïìÝíïõ êáé Üëëá å÷ïõí ôç ìïñöÞ ôïõ ðáñáìõèéïý.

Ç ðïëýðëåõñç ðñïóùðéêüôçôÜ ôçò äåí åêäçëþèçêå ìüíï ìÝóá áðü ôç óçìáíôéêÞ ëïãïôå÷íéêÞ ôçò ðñïóöïñÜ, áëëÜ êáé ìÝóá áðï ôçí óõíå÷Þ åíáó÷üëçóç êáé óõììåôï÷Þ óå üóá èÝìáôá áðáó÷ïëïýóáí ôïí Åëëçíéóìü óå ôïýôç ôçí Üêñùò ôáñáãìÝíç êáé áíÞóõ÷ç ðåñßïäï.Åêäçëþèçêå åðßóçò ùò ðñÜîç ýóôáôçò äéáìáñôõñßáò êáé åóùôåñéêïý óðáñáãìïý ìå ôï èÜíáôü ôçò. Ç Ð.ÄÝëôá áõôïêôüíçóå ðáßñíïíôáò ôï äçëçôÞñéï ðïõ êñáôïýóå ðÜíôá êïíôÜ ôçò, ôçí çìÝñá ðïõ ïé Ãåñìáíïß ìðÞêáí óôçí ÁèÞíá. Óôçí ðëÜêá ôïõ ôÜöïõ ôçò ÷áñÜ÷ôçêå ç ëÝîç "ÓéùðÞ".