ÌõèéóôïñéïãñÜöïò êáé äçìïóéïãñÜöïò. ÃåííÞèçêå ôï 1911 óôï Áúäßíéï ôçò ÌéêñÜò Áóßáò.
ÌåôÜ ôçí ìéêñáóéáôéêÞ êáôáóôñïöÞ Þñèå óôçí ÅëëÜäá êáé åãêáôáóôÜèçêå óôçí ÁèÞíá. Óðïýäáóå ÃáëëéêÞ öéëïëïãßá êáé óõíÝ÷éóå ôéò óðïõäÝò ôçò óôï Ðáñßóé óôï ÐáíåðéóôÞìéï ôçò Óïñâüííçò.
Îåêßíçóå ôçí êáñéÝñá ôçò ùò äçìïóéïãñÜöïò. Áíôáðïêñßôñéá ôïõ ðåñéïäéêïý "ÍÝïò Êüóìïò ôçò Ãõíáßêáò", óõíåñãÜôçò ôùí ðåñéïäéêþí "Ãõíáéêåßá ÄñÜóç" êáé "ÊïììïõíéóôéêÞ äñÜóç" êáé áñ÷éóõíôÜêôñéá ôçò åöçìåñßäáò "ÑéæïóðÜóôçò".
Eíá ìåãÜëï êïììÜôé ôïõ Ýñãïõ ôçò óõããñáöÝùò Ý÷åé ãíùñßóåé åðéôõ÷ßá êáé óôï åîùôåñéêü.

H Äéäþ Óùôçñßïõ áðåâßùóå óôéò 23 Óåðôåìâñßïõ ôïõ 2004.

Âñéóêüìáóôå ìðñïóôÜ ó' Ýíá Ýñãï ü÷é ìüíï óßãïõñçò ùñéìüôçôáò áëëÜ êáé ìåãÜëïõ, äõíáìéêïý ôáëÝíôïõ. Èá Ýëåãá, Ýíá Ýñãï Üøïãï, áí áõôÞ ç ëÝîç äåí ìïõ öáéíüôáí ðïëý øõ÷ñÞ. ÏðïéïóäÞðïôå Üíèñùðïò ìå óôïé÷åéþäç áíçóõ÷ßá ïöåßëåé íá åßíáé åðéöõëá÷ôéêüò ìðñïóôÜ óôá Üøïãá ðñÜãìáôá, áöïý åßíáé áäýíáôï êÜôé Üøïãï íá óå áíáóôáôþóåé. Ðñïôéìþ ôçí áñ÷áßá ìáò ëÝîç õ ð Ý ñ ï ÷ ï . Ãéáôß ôï âéâëßï ðïõ áîéþíåé áõôü ôïí ôßôëï êÜèå Üëëï ðáñÜ ìáò áöÞíåé áäéÜöïñïõò êáé ìáëèáêÜ åõ÷áñéóôçìÝíïõò. ÁñðÜæåé ôï óôï÷áóìü êáé ôçí êáñäéÜ ìáò êáé ôá óôñïâéëßæåé ãéá íá ôá ôéíÜîåé óôïí áðáñáßôçôï ýøïò, ðïõ áð' áõôü üëá öáßíïíôáé ðåíôáêÜèáñá êáé äéÜöáíá.
ÁíáóôÜôùóç êáé ýøïò, áõôÜ åßíáé ôá óõíáéóèÞìáôá ðïõ Ý÷ù äéáâÜæïíôáò, ôåëåéþíïíôáò ôï âéâëßï "ÌáôùìÝíá ÷þìáôá". E÷ïõìå ðéá ôç Âßâëï ôçò óýã÷ñïíçò Åîüäïõ ôïõ ìéêñáóéáôéêïý Åëëçíéóìïý, ðõêíùìÝíç ó' Ýíá ìýèï óôÝñåï êáé Üñôéï.
Ìá áí áõôü åßíáé ôï õëéêü ôïõ âéâëßïõ, ôï ïõóéáóôéêü ôïõ ðåñéå÷üìåíï åßíáé ðïëý ðëáôýôåñï êáé ôï íüçìÜ ôïõ ðïëý ðéï ìåãÜëï. ¸÷ïõìå Ýíá äéêü ìáò Ð ü ë å ì ï ê á é Å é ñ Þ í ç ðïõ áíÜëïãá ìå ôï áíÜóôçìá ôçò íåïåëëçíéêÞò ëïãïôå÷íßáò - óå óýãêñéóç ìå ôç ñùóéêÞ ôïõ ôÝëïõò ôïõ 19ïõ áéþíá - äåí Ý÷åé êáèüëïõ ìéêñüôåñç óçìáóßá áðü ôï áñéóôïýñãçìá ôïõ Ôïëóôüú. Ðéóôåýù üôé ðñüêåéôáé ôïõëÜ÷éóôïí ãéá ôï êáëýôåñï ðåæü íåïåëëçíéêü äßðôõ÷ï: åéñÞíç - ðüëåìïò, ãéá ôçí áñôéüôåñç ìåôÜðëáóç óå åðéêÞ ðñüæá ìéáò ìåãÜëçò êáé âáñõóÞìáíôçò åèíéêÞò ðåñéðÝôåéáò. Ïé ðßíáêåò áðü ôçí åéñçíéêÞ æùÞ êáé ðñïðáíôüò ïé ðßíáêåò áðü ôïí ðüëåìï åßíáé óõíôáñáêôéêïß, åíþ ç óýíèåóÞ ôïõò ìáò ðåñíÜåé óïöÜ áðü ôéò ìéêñÝò óôéò ìåãÜëåò êëßìáêåò ôïõ ðÜèïõò, áðü ôï ðñïóùðéêü óôï ãåíéêü ãéá íá ìáò îáíïßîåé ôåëéêÜ ìéá ìåãáëåéþäç óõíïëéêÞ èÝá ôçò áíèñþðéíçò ìïßñáò ðïõ ðëÜèåôáé ìå ôá áßìáôá êáé ôá äÜêñõá ôùí ãåíåþí. Áõôü ôï ðåôõ÷áßíåé ôï áöÞãçìá ôçò Äéäþò Óùôçñßïõ ÷ùñßò ïýôå óôéãìÞ íá îåöåýãåé áðü ôï èÝìá, ÷ùñßò íá öéëïóïöåß Þ íá ãåíéêïëïãåß. Ìáò äßíåé ôçí õøçëÞ óêïðéÜ, ðïõ áðü êåé ìðïñåß íá äåé êáíåßò óå âÜèïò êáé ó' Ýêôáóç, í' áíáìåôñÞóåé ôç óõíïëéêÞ áíèñþðéíç ðåñéðÝôåéá, ôçí ðåìðôïõóßá ôçò éóôïñéêÞò ðåßñáò, í' áôåíßóåé ôï ìÝëëïí ìå êáèáñü ìÜôé, êáé íá âáèýíåé ôç óõíåßäçóÞ ôïõ. Ï óêïðüò ôïõ äåí åßíáé í' áíáðáñáóôÞóåé áìÝôï÷á, áäéÜöïñá ôéò áôïìéêÝò ðåñéðÝôåéåò ôùí çñþùí êáé åíüò ðëçèõóìïý ðïõ ðáñáóýñèçêå óå öñé÷ôÞ êüëáóç. Åßíáé íá äåßîåé ôï âÜèïò ôùí ðñáãìÜôùí, íá äéáöåíôÝøåé ôéò ðïëýôéìåò áíèñþðéíåò áîßåò, íá âïçèÞóåé óôçí êáôáíüçóç, íá ìáò ãíùñßóåé êáëýôåñá ôïí åáõôü ìáò êáé ôïõò Üëëïõò.
Ãéá íá öôÜóåé ó' áõôü, öõóéêÜ, äåí áíß÷íåõóå ìõóôéêïýò äñüìïõò, åóùôåñéêïýò äáéäÜëïõò ðïõ ïäçãïýí ôåëéêÜ óôï Ìéíþôáõñï ôçò áãéÜôñåõôçò áìöéâïëßáò. ÄéÜëåîå ôïõò ßóéïõò äñüìïõò ôùí áéóèÞóåùí, ôçò ðåßñáò, ôïõ ëïãéêïý, ôçò ãíþóçò, ôçò ðéï åðéóôçìïíéêÞò ìåèüäïõ. Äéåêäéêþíôáò ôáõôü÷ñïíá áäéÜëëá÷ôá ôá äéêáéþìáôá ôçò êáñäéÜò, ìç ðáñá÷ùñþíôáò ïýôå óðéèáìÞ ôçò óôá ìç÷áíïêßíçôá ôçò ïðïéáóäÞðïôå "ôåôñÜãùíçò" ëïãéêÞò. Ìå ôï ßäéï ðÜèïò ðïõ äéáöåíôåýåé ôá ãåíéêÜ, ìÜ÷åôáé ãéá ôçí õðüèåóç ôçò ðñïóùðéêüôçôáò, ôùí áéóèçìÜôùí, ôùí áðï÷ñþóåùí.
ÁõôÞ ðåñßðïõ åßíáé ç óçìáóßá ôïõ Ýñãïõ, ç ïõóßá ôïõ. ¼ðùò êÜèå äçìéïýñãçìá ìåãÜëçò ðíïÞò, ðáñïõóéÜæåé Üðåéñåò ðëåõñÝò, öÝñíåé ó' åðéêáéñüôçôá Ýíá ðëÞèïò ðñïâëÞìáôá êáé æçôÞìáôá, öéëïóïöéêÜ, éóôïñéêÜ, áéóèçôéêÜ...
Ç Äéäþ Óùôçñßïõ áðü ðáéäß âñßóêåôáé ðñþôá áíÜìåóá óå ìéá ïéêïãÝíåéá ðïõ îåðÝöôåé ïéêïíïìéêÜ êáé êïéíùíéêÜ, óå ãïíåßò ðïõ êÜíïõí ôñáãéêÞ ðñïóðÜèåéá íá ðñïóãåéùèïýí. ¾óôåñá æåé ôçí üëç ôñáãùäßá ôïõ îåñéæùìïý, ôçò óöáãÞò êáé ôçò ðñïóöõãéÜò, ì' üëá üóá ðåñéÝ÷åé áõôÞ ç ëÝîç. Æåé ôéò áíôéöÜóåéò ôçò åëëçíéêÞò êïéíùíßáò ìåôÜ ôï 22, ïîõìÝíåò óôï êáôáêüñõöï, êáé ôéò æåé áêñéâþò óôï åðßêåíôñü ôïõò. Êé üóá áêïëïõèïýí, êÜèå Üëëï ðáñÜ ÷áëáñþíïõí ôçí Ýíôáóç: äéêôáôïñßá, êáôï÷Þ, åìöýëéïò ðüëåìïò, óçìåñéíÞ êñßóç. Åßíáé õðåñáñêåôÜ ãéá íá öïñôßóïõí ôçí åõáéóèçóßá ìéáò êáëëéôå÷íéêÞò öýóçò ìå ôçí åíåñãåéáêÞ ôÜóç ðïõ ÷ñåéÜæåôáé ç äçìéïõñãßá...
Ç Äéäþ Óùôçñßïõ äåí Ýðáéîå óôï ìáýñï ïýôå óôï æåñü. ÐïíôÜñåé óôï êüêêéíï, ðïõ åßíáé ç óçìåñéíÞ ðëçâåßá ðßóôç, ç êáôÜñãçóç ôçò áíèñþðéíçò äïõëåßáò êáé ôïõ ðïëÝìïõ, ï èñßáìâïò ôçò áãÜðçò...
Äåí ìðÞêå óôçí êáôÜøõîç ôçò Üìïñöçò êáé êñýáò ìÜæáò ôùí ãåãïíüôùí, ôùí åéêüíùí, ôùí áðïäåßîåùí. ¸âáëå ôç èÝñìç ôùí äéêþí ôçò éäåþí, óõíåéäçôÜ, öñïíôßæïíôáò íá ìçí ôéò ðñïäþóåé: íá ìçí êáôáóêåõÜóåé ðëáóôÝò áðïäåßîåéò, áöïý ïé ãíÞóéåò áöèïíïýí, íá ìçí ðáñáìïñöþóåé ôïí êüóìï ãéá íá ôïí äéïñèþóåé. Ðñüêåéôáé ãéá ôçí ðéï åõôõ÷éóìÝíç ùò ôþñá ó÷åôéêÞ ðåñßðôùóç óôá ãñÜììáôÜ ìáò, íïìßæù. È' Üîéæå ëïéðüí íá ìéëÞóåé êáíåßò ðéï áíïé÷ôÜ ðÜíù ó' áõôü, ðáßñíïíôáò áöïñìÞ áðü ôá "ÌáôùìÝíá ×þìáôá"...

ÔÝëïò áîßæåé íá ðñïóÝîïõìå éäéáßôåñá ôïí ôñüðï ðïõ óõíèÝôåé ç óõããñáöÝáò ôçí ðñïóùðéêÞ ðåñéðÝôåéá ôïõ Þñùá êáé áöçãçôÞ ìå ôç ãåíéêÞ êñßóç, öèÜíïíôáò óôï áñôéüôåñï áðïôÝëåóìá ðïõ åßäáìå ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá...

ÄçìÞôñçò Ñáõôüðïõëïò
Êñéôéêüò ëïãïôå÷íßáò
Ðåñéïäéêü ÅÐÉÈÅÙÑÇÓÇ ÔÅ×ÍÇÓ
Íï 92, Áýãïõóôïò 1967